Noord-Holland heeft grote ambities geformuleerd in haar Omgevingsvisie. Provinciale Staten hebben daarbij een sturingsfilosofie omarmd volgens het adagium: “lokaal wat kan, regionaal wat moet”. De opgave staat altijd centraal en bepaalt of en zo ja met wie en met welke instrumenten we opgaven proberen te slechten.
Gedeputeerde Staten beschikken over meerdere instrumenten om ruimtelijke kwaliteit bij nieuwe ontwikkelingen in het landschap te borgen: de Provinciaal Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit (PARK), de Adviescommissie Ruimtelijke Ontwikkeling (ARO), de Taskforce Ruimte (TFR) en de Ruimte voor Ruimte-regeling (RvR).
De PARK, ARO en TFR zijn onafhankelijke adviseurs die gevraagd (PARK, ARO, TFR) en ongevraagd (PARK) advies uitbrengen aan GS (PARK, ARO) en gemeenten (ARO, TFR). Het aantal adviezen is grotendeels afhankelijk van de vraag. De Ruimte voor Ruimte-regeling is een uitvoeringsinstrument gericht op de verbetering van de ruimtelijke kwaliteit van het landelijk gebied door het opruimen van storende agrarische bebouwing.
De ARO adviseert over de ruimtelijke kwaliteit van – veelal lokale – plannen die grote impact hebben op het landschap. De ARO, bestaande uit acht deskundigen, komt hiervoor gemiddeld negen keer per jaar bijeen en geeft zo’n 30 adviezen per jaar (afgaande op 2015 en 2016). In 2017 werden 13 adviezen uitgebracht. Over de plannen die zijn besproken, de adviezen die hierover zijn gegeven en de trends die worden gesignaleerd, wordt ieder jaar een jaarverslag gemaakt, in de vorm van een online magazine(https://www.noord-holland.nl/Onderwerpen/Ruimtelijke_inrichting/Advies_bij_ruimtelijke_ontwikkelingen#aro).

De Provinciaal Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit (PARK) is een ruimtelijk expert en adviseert GS bij veranderingen en ontwikkelingen op regionaal niveau. Door zijn onafhankelijke positie heeft de PARK een belangrijke rol binnen het publieke debat over de inrichting van de leefomgeving in Noord-Holland. GS hebben budget beschikbaar gesteld voor de periode van drie jaar voor het aanstellen van een nieuwe PARK.

De TFR, bestaande uit een wisselend panel van deskundigen, biedt hulp aan gemeenten die professionele hulp nodig hebben bij ruimtelijke ontwikkelingen die moeilijk van de grond komen. De TFR richt zich op het verbeteren van de kwaliteit en het gebruik van de leefomgeving. Op verzoek van een gemeente kan de taskforce een ‘assist’ organiseren. Dit is een aanbesteding van een onafhankelijke studie. Het aantal assists is hiermee afhankelijk van de hoeveelheid aanvragen vanuit de gemeenten. In 2018 is een evaluatie van recente assists van de TFR opgeleverd. (https://archief13.archiefweb.eu/archives/archiefweb/20160302111500/http://www.noord-holland.nl/web/Themas/Ruimtelijke-ordening/Taskforce-Ruimtewinst/Assists.htm). Er is nog budget beschikbaar voor het uitvoeren van één assist. GS hebben besloten voor het resterende bedrag van €39.000,-  gemeenten  de mogelijkheid te bieden om een assist aan te vragen.
De Ruimte-voor-Ruimte regeling in zijn huidige vorm wordt afgeschaft. De regeling wordt tegenwoordig meer als een financieel middel toegepast, waaraan de ruimtelijke kwaliteit ondergeschikt is. In het kader van de Omgevingsverordening en de transformatie van leegstaande (agrarisch) bebouwing naar een nieuwe functie, wordt gekeken naar alternatieve instrumenten. Dit met als doel om een afname van de ruimtelijke kwaliteit en de negatieve invloed van leegstand op de vitaliteit van het landelijk gebied tegen te gaan.